TAKAS FİİLİ DOLAŞIMDAKİ MİKTAR TOPLAM FARK

Question

Merhabalar,

Aşağıda konu ile ilgili açıklamalar / bilgilendirme yer almaktadır.

Dokümanın ilerleyen kısımlarında ayrıca, tebliğler, tanımlamalar, açıklamalar vardır. 

2010 yılında, SPK halka açık oran / miktar yerine fiili dolaşımdaki miktar / oran verisinin kullanılacağına karar verdi.
Bu döneme kadar, halka açık olmasına rağmen hiç kıpırdamayan senetler söz konusu idi. O tarihte bu paylar fiili dolaşımdan çıkarıldı.

Bazı senetler için, takasta görünen miktar ile fiili dolaşımdaki miktar arasındaki fark çok yüksektir. Bu çok muhtemelen, o hissenin o tarihte fiili olarak dolaşımda olmayan miktarının yüksekliğinden kaynaklanmaktadır. İlgili paylar fiili dolaşım dışında kalmıştır. Zamanla bölünmeler vb. ile muhtemelen miktarları daha da büyümüştür.

Fiili dolaşım kurallarından dolayı, zaman zaman hisseler fiili dolaşımdan çıkmakta, ve ilgili kuralın o hisse için geçerliliği ortadan kalktığı takdirde de, fiili dolaşıma geri dönmektedir. 
Mesela bir şahıs / kurum halka açık miktarın % 5 inden fazlasına sahip olur ise, (o kişi nitelikli ortak gibi bir statüye sahip olur) elinde bulunan senetleri fiili dolaşımdan çıkarmak zorundadır. 

Fiili dolaşımdan çıkan senet sayısı, Takas Tablosunda TOPLAM FARK olarak görünür. Bunların bir kısmı veya tamamı bir şekilde, fiili dolaşıma geri dönerse, bu seferde toplam fark azalır / kapanır. 

Fiili dolaşımdaki değişiklikler haber olarak da yayınlanır. Aşağıda buna ilişkin bir haberin görüntüsü vardır. 

EK BİLGİ: 

Takas verileri gün içinde parça parça gelir. 

Bu sebeple, takas penceresine bakarken, içinde bulunduğumuz günün seçilmesi durumunda, eksik bilgi dolayısı ile de ayrıca toplam fark görülebilir.
Rakamlar Takasbank’tan gelir. Ve tablolara otomatik olarak yansıtılır. 
Gün içinde henüz verisini iletmemiş kurum olur ise bu da toplam fark olarak görünür. Bunun farkında olunması gerekir. 
Normalde akşam 18:00 verisi o günün son verisidir. Bununla beraber kesinleşmiş sonuçlar ertesi sabah saat 08:00 verisi ile oluşur.

Bir başka ifade ile:

Bir sembol için toplam rakam vardır. Ve kurumlarda bulunan miktarlar vardır. Arada herhangi bir sebeple fark olur ise, toplam fark olarak görünür.

Normalde bu farklar, fiili dolaşımdan çıkarılmış veya fiili dolaşıma geri dönmüş miktarlar olacaktır.

 

Answer 1

Yukarıda bahsedilen konu ile ilgili olarak, TEBLİĞLER / ALINTILAR / KURALLAR

Madde1:

http://www.borsaistanbul.com/sss/endeks-ve-veri

Endekslerde yer alan paylara ait fiili dolaşımdaki pay oranı (FDPO) değişiklikleri ne zaman yapılmaktadır? Yapılacak FDPO değişiklikleri ve güncel FDPO oranlarını nereden öğrenebilirim?

MKK tarafından haftanın son iş günü için ilan edilen fiili dolaşımdaki pay oranlarındaki değişimler takip edilerek, sermaye artırımı süreci nedeniyle meydana gelenler dışında diğer nedenlerle oluşan değişimlerin büyüklüğüne bakılır.
Fiili dolaşımdaki pay oranı;

- %50 ve daha küçükse ve oranda 5 puan veya daha fazla bir değişim varsa,

- %50’den daha büyükse ve oranda 10 puan veya daha fazla bir değişim varsa değişiklik takip eden haftanın üçüncü iş günü geçerli olacak şekilde yapılır.

Değişikliğin yapılacağına dair duyuru haftanın ikinci iş günü Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda (KAP) “Endekslerde Kullanılan Fiili Dolaşımdaki Pay Oranı Değişiklikleri” başlığı ile ilan edilir.

 

Ve örnek bir KAP açıklaması:

https://www.kap.org.tr/Bildirim/662691

Madde2 : SPK ilk tebliğ.

 

Aşağıdaki link ve içeriğinden aldığım kısımlar konuyu oldukça açıklıyor.

http://www.spk.gov.tr/apps/MevzuatEski/PrinterFriendly.aspx?nid=19&submenuheader=null

EK NOT:

Link kaldırılmış ama internette araştırınca da bol miktarda kaynak var.

 

 

(2010/30 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)

 

1.                Kurulumuzun 23.07.2010 tarih ve 21/640 sayılı Kararı; Kurul’un i-SPK.52.4 (20.6.2014 tarih ve 19/614 s.k.) sayılı Kararı ile yürürlükten kaldırılmıştır.

 

2.Kurulumuzun 23.07.2010 tarih ve 21/655 sayılı Kararı;(*)

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB, Borsa) Hisse Senetleri Piyasası’nda işlem gören şirketlere ilişkin fiili dolaşımdaki pay oranı kavramının ve bu kavramın kullanım alanlarının belirlenmesine yönelik olarak;

a)   Fiili dolaşımdaki pay oranı teriminin, İMKB hisse senetleri piyasalarında payları işlem gören şirketlerin halka açıklık oranlarını gösterir bir kavram olarak tanımlanmasına ve

(Değişik alt bentler: 19.08.2010 tarihli ve 24/729 sayılı Kurul Kararı ile)

i. Kamu tüzel kişiliğinin mülkiyetindeki,

ii. Şirket kurucuları ile ilişkili kuruluşlarının (konsolidasyona tabi şirketlerin) sahip olduğu,

iii. Şirket sermayesinin %5 ve daha fazlasına sahip olan gerçek ve tüzel kişi ortakların sahip olduğu(**),

iv. a) Şirket Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu Üyeleri,

b) Genel Müdür veya yetki ve görevleri itibarıyla Genel Müdüre denk veya daha üst konumlarda görev yapanlar,

c) Genel Müdür veya yetki ve görevleri itibarıyla genel müdüre denk kişilere doğrudan bağlı olarak çalışan üst düzey yöneticilerin (Genel Müdür Yardımcısı ve benzeri unvanlara sahip) sahip olduğu,

v. Şirketlerin sandık ve vakıflarının mülkiyetindeki,

vi. Sermaye piyasası mevzuatı kapsamında özkaynak olarak verilenler, kredili işlemle alınarak teminata konu edilenler veya Takasbank piyasaları için teminata konu edilenler dışında teminat olarak verilen,

vii. Hukuken kısıtlı olan ve alım satıma konu edilemeyen,

viii. Yasaklı,

ix. Hacizli,

payların, fiili dolaşımdaki pay oranı tanımı dışında tutulmasına,

b)   (Değişik: 19.08.2010 tarihli ve 24/729 sayılı Kurul Kararı ile) Borsa’da payları işlem gören tüm şirketlerin, fiili dolaşımdaki pay oranı kriterleri kapsamına giren tüzel ve gerçek kişilerin kimlik ve unvan bilgilerini, sicil numaraları ile birlikte Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK)’nca belirlenecek usulde ve sürelerde MKK’ya bildirmesine, 01.10.2010 tarihinden itibaren şirketlerin fiili dolaşımdaki pay oranlarının MKK tarafından haftalık olarak hesaplanarak MKK’nın internet sitesi üzerinden kamuya duyurulmasına ve taraflarca (veri yayın şirketleri ve MKK) uygun bulunması durumunda bu bilgilerin MKK tarafından veri yayın şirketlerine sağlanmasına

c)   Şirketlerin fiili dolaşımdaki pay oranlarının, MKK tarafından Kamuyu Aydınlatma Platformu üzerinden kamuya duyurulmasına,

ç)   (Ek: 19.08.2010 tarihli ve 24/729 sayılı Kurul Kararı ile)Şirket kurucuları, ilişkili kuruluşlar, şirket Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu Üyeleri ile üst düzey yöneticilerinden herhangi bir TC kimlik numarası veya vergi kimlik numarası olmayan kişilerle ilgili olarak, MKK’ya bildirilmesi gereken ancak TC kimlik numarası veya vergi kimlik numarası olmayan söz konusu kişilerin, sayılan kimlik veya vergi numaralarına sahip olduklarını şirkete bildirmelerini takip eden üç iş günü içinde, şirket tarafından söz konusu TC kimlik numarası veya vergi kimlik numarası bilgilerinin MKK’ya bildirilmesine

karar verilmiştir.

 

 

 

(*)Kurulun i-SPK.101.1 (30.10.2014 tarihli ve 31/1080 s.k.) sayılı ilke kararı uyarınca bu karar 2/Ocak/2015 tarihinde yürürlükten kaldırılacaktır.

(**) Kurulun i-SPK.128.9 (30.10.2014 tarihli ve 31/1059 s.k.) sayılı ilke kararı uyarınca söz konusu ifade 2 Ocak 2015 tarihinde yürürlüğe girecek yeni ABC Düzenlemesi kapsamında yapılacak hesaplamalarda itbaren kullanılmak üzere "Şirket sermayesinin %10 ve daha fazlasına sahip olan gerçek ve tüzel kişi ortakların sahip olduğu" şeklinde değiştirilmesine karar verilmiştir.

 

3.Kurulumuzun 23.07.2010 tarih ve 21/657 sayılı Kararı;

İMKB’de payları işlem gören şirketlerin paylarının alım satım esaslarının farklılaştırılmasına yönelik olarak;

i) a) Halka açık piyasa değeri 10 Milyon TL’nin ve dolaşımdaki pay sayısı 10.000.000 adetin altında olan şirketlerin

b) Halka açık piyasa değeri 45 milyon TL ve fiili dolaşımdaki pay oranı % 5’in altında olan şirketlerin

paylarının B listesi kapsamında değerlendirilmesine,

ii)      Halka açık piyasa değeri için alt ve üst sınır belirlenmeksizin Gözaltı Pazarı’nda işlem gören payların C listesi kapsamında değerlendirilmesine,     

iii)     Fiili dolaşımdaki pay sayısı 250.000’in altında yer alan şirketlerin C listesi kapsamında değerlendirilmesine,

iv)     Borsa fiyatı birim pay değerinin 1,5 katı ve üzeri olan yatırım ortaklıklarının paylarının B listesi kapsamında değerlendirilmesine,

v)      Borsa fiyatı birim pay değerinin 2 katı ve üzeri olan yatırım ortaklıklarının paylarının C listesi kapsamında değerlendirilmesine (İlgili yatırım ortaklığının piyasa yapıcısı bulunması durumunda tek fiyat sisteminin uygulanmayarak piyasa yapıcılı sürekli müzayede sisteminde işlem görmesine)

vi)     Yukarıda yer alan şirketler dışındaki şirketlerin A listesi kapsamında değerlendirilmesine,

vii)    Belirlenen kriterler ve tedbirler kapsamında uygulamaya 01.10.2010 tarihi itibarıyla başlanması hususunun İMKB’ye bildirilmesine,

karar verilmiştir.

 

(2010/31 sayılı SPK Haftalık Bülteni’nde yayımlanmıştır.)